Czasoprzestrzeń zbioru

Kształtowanie i doświadczanie przestrzeni, harmonia i właściwości fizykalne barw, optyka światła, kinetyka rytmów i proporcje kształtów to zagadnienia, do których odwoływała się otwarta w Muzeum Architektury w 1977 roku wystawaWspółczesna plastyka związana z architekturą. Powiązania ideowo-formalne. Ekspozycja ta była preludium do realizacji (nieistniejącej już) stałej prezentacji zbiorów sztuki Muzeum Architektury, która miała stanowić stale aktualizowane, otwarte laboratorium doświadczeń formalnych w relacjach sztuk wizualnych i współczesnej architektury.

Czasoprzestrzeń zbioru odwołuje się do idei wystawy z 1977 roku i przenosi nas do lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, kiedy zbiory sztuki gromadzone były w dziale „plastyki związanej z architekturą”. Licząca dziś blisko tysiąc sto obiektów kolekcja sztuki współczesnej Muzeum Architektury powstawała od 1966 roku, opierając się na przekonaniu o podobieństwach i wzajemnym oddziaływaniu sztuki i architektury. W zbiorze dominują prace o charakterze „racjonalnym, oparte na kryteriach zbliżonych do metod stosowanych w naukach ścisłych, a formalnie mieszczące się w nurcie abstrakcji geometrycznej”. Nawiązują w większości do tradycji i doświadczeń konstruktywizmu, z jego ideą syntezy sztuki, nauki i wiedzy technicznej. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że geometria porzuca tu ortogonalny porządek, tworząc formy organiczne, które składają się w utopijne wizje artystyczno-architektonicznych fantazji, w których przestrzeń można odbierać zarówno jako realną, jak i jako iluzoryczną.

Na wystawęCzasoprzestrzeń zbioru składa się ponad osiemdziesiąt dzieł malarskich, szkiców, grafik, reliefów, obiektów przestrzennych i modeli, które odwołują się do rewolucyjnej awangardy dwudziestolecia międzywojennego, rozwijając konstruktywistyczne wątki w sztuce lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Przedstawione przykłady abstrakcji geometrycznej współistnieją z op-artowymi iluzjami przestrzeni, obiektami przekraczającymi granice tradycyjnie pojmowanego obrazu i dyscyplin artystycznych, a także projektami anektującymi realną przestrzeń sal wystawowych i rzeczywistą tkankę miasta. Zestawione ze sobą w umownych podzbiorach, dają okazję do zastanowienia się nad zmiennym w czasie i przestrzeni znaczeniem oraz miejscem samej kolekcji, a także – może nawet przede wszystkim – stają się pretekstem do refleksji nad wzajemnymi relacjami sztuk wizualnych kilkadziesiąt lat temu i współcześnie.

Czasoprzestrzeń zbioru to również pierwsza od dwóch dekad okazja do szerokiej prezentacji dzieł przechowywanych co dzień w muzealnych magazynach, które – w przeważającej większości – zaliczyć należy do kanonu polskiej i europejskiej sztuki współczesnej drugiej połowy XX wieku.